Eskiden İnsanoğlu Özeldi.
Uzun bir süre dünyanın birçok yerinde güneşin, ayın ve hatta tüm kozmosun dünyanın etrafında döndüğüne inanılmaktaydı.
Bu, evrenin yermerkezli modeli olarak bilinmekteydi.
Bu, hali hazırda gözlemlenebilir fenomenlere dayanan tamamen makul bir sonuç gibi görünmekteydi. Gökyüzüne bakan herkes onu kendi gözleriyle görebilirdi.
Her sabah güneş doğudan doğar, gökyüzünde hareket eder ve batıdan batardı. Ay ve yıldızların hepsi geceleri benzer bir model izliyordu.
İnanç sadece doğal değil, aynı zamanda çok tatmin ediciydi. İçimizdeki çok derin bir önyargıyı doğruladı.
Doğruladığı önyargı, bir şekilde özel olduğumuza olan inancımızdı.
Bu önyargı da oldukça doğaldı. Biz zaten dünyanın en büyük yırtıcısıydık, başka hiçbir canlının yapamayacağı birçok şeyi yapabiliyorduk ve hatta birçok durumda doğayı tahmin edip ondan faydalanabiliyorduk.
Bu, gelişmiş bilişsel yetenekleri sayesinde dünyadaki hassas varlıklarının farkında olmalarını sağlayan bir tür için harikaydı. Üstün fiziksel yeteneklere sahip yaratıklarla çevriliydik. Doğanın bizden çok daha güçlü güçlerinin farkındaydık. Ölümümüzün farkındaydık.
Sonuç olarak, doğal olarak güvensizdik ve güvensizliğimizin oldukça farkındaydık.
Biraz güvenceye ihtiyacımız vardı.
Dolayısıyla, bir şekilde doğuştan özel olduğumuza dair inanç, o sırada böyle bir şey olsaydı, tam olarak doktorun emrettiği şey olurdu.
Hayvanlar ve bitkiler krallığının merkezindeydik ve tüm kozmos, evimiz ve alanımız olan dünyanın etrafında dönüyordu.
Bu düşünce bize çok istenen bir güvenlik duygusu verdi.
(Bu arada, dünyadaki diğer canlıların çoğunun bizden çok daha fazla güvensiz hayatlar yaşamasını ironik buluyorum, ancak aynı zamanda zayıf durumlarının çok daha az farkındalar, bu yüzden nispeten kaygısız hayatlar yaşıyorlar. Öte yandan biz , nispeten güçlü konumumuza rağmen, hem bireysel hem de toplu olarak zayıflıklarımızın fazlasıyla farkındalar ve sonuç olarak kronik olarak güvensizler!)
Tamam, şimdiye kadar merak ediyor olmalısınız, bunların AI ile ne ilgisi var? Astronomi veya psikoloji hakkında değil, yapay zeka hakkında bilgi edinmek için buradayım!
Pekala, ona geliyorum. Lütfen biraz daha sabırlı olun. Copernicus henüz sahneye çıkmadı bile.
Birinci Kopernik Devrimi
Ne yazık ki bizim için, tehlikeli durumumuzun farkına varmamızı sağlayan aynı gelişmiş bilişsel yetenek, doğayı dikkatli bir şekilde gözlemlememize ve bazı gök cisimlerinin gökyüzünde hareket etme biçiminde bazı düzensizlikler olduğunu fark etmemize de izin verdi.
Bazıları, özellikle gezegenler garip şeyler yaptı.
Uzun bir süre boyunca insanlar Geocentric modelini ona her türlü istisna ve konaklamayı ekleyerek çalıştırmaya çalıştılar. Ancak hiçbiri tamamen tatmin edici değil.
Sonra Copernicus geldi ve tüm paradigmayı kırdı.
Evrenin merkezini dünyadan güneşe kaydırırsa düzensizliklerin tamamen açıklanabileceğini fark etti.
Bu, evrenin Güneş merkezli modeli olarak bilinmekteydi.
Bu modele göre güneş artık evrende özeldi. Ve sanırım bu, bizim yıldızımız olduğu için çoğumuz için hala biraz kabul edilebilirdi. (İnsanların Güneşmerkezcilik fikrine bir süre direndikleri, ancak sonunda kanıtların ağırlığına boyun eğmek zorunda kaldıkları ortaya çıktı.)
Sonunda insanlar güneşin bile o kadar da özel olmadığını anladılar. Aslında, milyarlarca ve milyarlarca yıldız arasında sadece bir yıldızdı ve bu konuda oldukça dikkat çekici bir yıldızdı.
Milyarlarca galaksiden sadece biri olan sıradan bir galaksideki yüz milyonlarca diğer yıldızdan sadece biri olan sıradan bir yıldızın etrafında dönen küçük bir gezegendeydik!
Ne hayal kırıklığı!
Toplam Perspektif Girdabı
Tüm bunların en büyük dezavantajı, artık hiçbir şeyin merkezi olmadığımızın farkına varmaktı. Aslında gülünecek kadar önemsizdik.
Douglas Adams, Otostopçunun Galaksi Rehberi’nde bununla ilgili şaka bile yaptı.
Tam Perspektif Vorteks olarak bilinen bir cihazı tarif etti, burada “yaratılışın tüm hayal edilemez sonsuzluğuna yalnızca bir anlık bakışınız veriliyor ve onun içinde bir yerde küçük bir işaretçi, mikroskobik bir nokta üzerinde mikroskobik bir nokta” diyor. Buradasınız.'”
Kitapta, bu bakış açısına maruz kalmak biz insanlara o kadar dayanılmaz geliyordu ki, bir insan anında ölürdü!
Neyse ki, Douglas Adams’ın dünyasında yaşamıyoruz ve bu bakış açısı bizi henüz öldürmedi!
Peki ya gezegenimiz ve çevremiz önemsizse? Mahallemize hâlâ biz hükmediyoruz, değil mi?
Yani sorun değil, biz hala özeliz!
Ne yazık ki, Copernicus’un merkezilik yanılsamasını yok etmesine izin veren aynı gelişmiş bilişsel yetenek, aynı zamanda AI geliştirmemize de izin verdi.
Dünya yeniden değişmek üzereydi.
Yapay zeka ile, Daha da Yıkıcı Bir Toplam Perspektif Vorteksi inşa ediyoruz!
Daha da Yıkıcı Bir Şekilde Toplam Perspektif Girdabı
Sadece birkaç on yıl kadar geç bir tarihte bile, çoğu insana bilgisayarların zeka açısından insanları geçebileceğini düşünüp düşünmediklerini sorsaydınız, size gülerlerdi.
O zamanlar satrancın biz insanlara özel bir şey olduğu düşünülüyordu. Bu bir zeka oyunuydu ve zeka, insan yeteneklerinin en güçlüsüydü, dolayısıyla uzmanlığımızın nihai testiydi.
Sonra IBM tarafından tasarlanan bir bilgisayar, hüküm süren dünya satranç şampiyonunu yendi!
Bu yüzden tabii ki kale direklerini hareket ettirmek zorunda kaldık!
Satranç gerçekten zekanın nihai testi olarak nitelendirilemez dedik. Tahtanın üzerinde sadece sınırlı sayıda pozisyon ve taş vardır. Her adımda sadece sınırlı sayıda olasılık vardır. Bir bilgisayar çoğunlukla kaba kuvvetle kazanabilir. Bu adil bir dövüş değil.
Go gibi çok daha karmaşık, sezgi ve hayal gücü gerektiren başka oyunlar da vardı.
Örneğin, Go’da evrendeki atom sayısından daha fazla olası konum vardır! Kapsamlı bir numaralandırma, burada kartlarda yok, ancak özel zekamız, bunda hala gerçekten iyi olmamızı sağlıyor. Bilgisayarlar bunu kopyalayamaz, değil mi?
Yani sorun değil, biz hala özeliz!
Ardından, başka bir bilgisayar dünya Go şampiyonunu yendi!
Sonra evet belki bilgisayarlar zor oyunlarda bile bizi yenebilir diye düşündük.
Ama onlar sadece oyun! Çocuklar bile onları oynuyor.
Öte yandan, gerçek dünyada hepimizin benzersiz kişilikleri, görüşleri, hatıraları, hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeyler vardır. Bilgisayarlar böyle şeyler hakkında hiçbir şey bilmez, değil mi? Sadece matematiksel şeyleri anlarlar!
Yani sorun değil, biz hala özeliz!
Bilin bakalım ne oldu, Google, Amazon ve Twitter kişiliklerinizi, fikirlerinizi ve beğenip beğenmediğiniz şeyleri sizden daha iyi biliyor! Aslında, yarın neyi seveceğinizi bile söyleyebilirler! Eminim bu fenomeni yaşamışsınızdır.
Ama sonra dedik ki, bilin bakalım insanoğlunun yaratıcılığı var! Kesinlikle hiçbir bilgisayar bizi bu konuda yenemez, değil mi?
Yani sorun değil, biz hala özeliz!
Sonra GPT-3 ve DALL-E 2 çıkış yaptı ve ortalık cehenneme döndü!
GPT-3 ile bilgisayarlar birdenbire nesir ve hatta şiir yazmaya başladı. Shakespeare seviyesinde değil ama kesinlikle çoğumuz normal insanlardan daha iyi!
DALL-E 2, yaratıcı yetenekleriyle bizi daha da büyüledi. Yine, tam olarak Dali’nin seviyesinde değil, ama insanların büyük çoğunluğunun yaratamayacağı inanılmaz derecede güzel görüntüler yarattı.
Elbette, bu sistemlerin hiçbiri henüz kendi alanlarında “dünya şampiyonlarını” yenemedi, ancak yaratıcılığın gizemli ve insanlara özgü bir şey olduğu fikrini çürüttüler . Ve sıçramalar ve sınırlarda iyileştirmeler yapıyorlar.
Hmm.. Şimdi ne yapacağız?
Hâlâ daha yüksek bir yerimiz kaldı, değil mi?
Belki de son direnişimizi yapabileceğimiz bir yer daha vardır: Bilinç.
İnsan seviyesindeki bilinç gerçekten de çok özeldir. Başka hiçbir yaratık yaklaşamaz bile. Ve biz kendimiz bile bunu gerçekten anlamıyoruz.
Yani sorun değil, biz hala özeliz!
Ama sonra, yapay zeka, satranç ve Go oyunlarında dahileri yenecek kadar zeki hale gelebilir ve bizi kendimizi tanıdığımızdan daha iyi tanıyabilir ve ayrıca yaratıcı olabilirse, bir noktada onun bilinçli olmasını engelleyen nedir?
Bazı insanlar, bazı yapay zekaların zaten bilinçli hale geldiğini düşünüyor gibi görünüyor .
Şu anki değerlendirmelerine katılmıyorum ama gelecekte bunun imkansız olduğunu düşünmüyorum.
Bakmak için çok uğraştık ama içimizde bilincimizin kaynağı olan belirli bir şey bulamadık. Beynimizin organize edilme ve işlev görme biçiminin bir özelliği gibi görünüyor.
Bazı insanlar, bilincin, yeterince karmaşık hale gelen bilişsel kalıplardan ortaya çıkan, ortaya çıkan bir fenomen olduğu konusunda spekülasyon yaptı. Ve bu örüntü “substrattan bağımsız” olabilir, yani silikonda çoğaltmak mümkün olabilir.
Bu, ilke olarak yapay zekanın insan bilinç düzeyine ulaşmasını engelleyecek hiçbir şeyin olmayabileceği anlamına gelir.
Pekala, öyleyse şimdi bir sorunumuz var. Bizimle ilgili özel bir şey kaldı mı?
Ben Merkezci Model
Bu durum, Kopernik dünyanın evrenin merkezi olmadığını kanıtladığında insanlığın karşı karşıya kaldığı duruma çok benziyor. Bu fikri tamamen benimsememiz biraz zaman aldı.
Nasıl ki “evrenin merkezinde dünya” modeline Yermerkezli model deniyorsa, “yaratılışın merkezinde insan vardır” modeline de Benmerkezci model diyebiliriz belki.
Egocentric modelde, yüksek zeka, yaratıcılık ve bilinç düzeyimiz nedeniyle insan, tüm yaradılışın kavramsal merkezindedir.
Ama görünüşe göre haksız olduğumuz kanıtlanacak. Yapay zekanın neden olduğu ikinci bir Kopernik devrimi üzerimizde ve bizi Ego-merkezcilikten uzaklaşıp “Egosuz” modele doğru göç etmeye zorlayacak.
Bazı doğu felsefelerinde bu fikir zaten araştırılmıştır. Budizm’de “benliksizlik” fikri vardır. Advaita’nın Vedik felsefesi, Brahman fikrine sahiptir.
Bu yüzden daha önce bağımsız olarak bu fikri bulduk. AI bize bunun net bir gösterisini yapıyor olabilir.
Kısacası, herhangi birinin veya herhangi bir varlık grubunun tüm yaradılışın merkezinde olduğu fikri, üzerimizde böyle bir etkiye sahip olmaktan vazgeçmelidir.
Kendimizi özel olarak düşünmek için buna gerçekten ihtiyacımız yok.
Nasıl yani?
Hala Özel Olabiliriz
Bizi özel yapan şey, fiziksel ya da kavramsal olarak yaradılışın merkezinde olduğumuza dair çocukça bir fikir değil.
Bizler, evrenin kendisinin farkına vardığı ve birçok bakış açısını deneyimlediği mekanizmanın bir parçasıyız.
Meraklı, esnek ve yine de alçakgönüllü ve minnettar olabiliriz.
Zaten Toplam Perspektif Vorteksinin içindeydik ve ölmedik.
Aksine, içinde olmak, yaratılış harikasını ve güzelliğini gerçekten yaşamamızı sağladı.
Daha da Yıkıcı Bir Şekilde Toplam Perspektif Vorteksi’nden gayet iyi sağ çıkacağız.
Ve tıpkı göremedikleri inanılmaz yüksek bir zirveye tırmanırken ayaklarını birbiri ardına koyan bir dağcı gibi, ilerleme kaydetmeye devam edebiliriz.
Ve sonunda özel olanın inanılmaz derecede yüksek zirve bile olmadığını biliyoruz.
Her yıl yüzlerce dağcı Everest Dağı’na bile tırmanıyor. Tırmanmak bir zamanlar düşündüğümüz kadar özel kalmadı.
Ancak her tırmanıcının benzersiz bir bakış açısı, benzersiz bir yolculuğu, benzersiz bir mücadelesi ve benzersiz bir zafer dizisi vardır ve bunların tümü benzersiz bir hikayeye katkıda bulunmaktadır.
Bu hikayelerin her biri Evrenin Destanına katkıda bulunmaktadır. Bu hikayelerin her biri sayesinde evren canlanıyor ve kendi zengin muhteşemliğini deneyimliyor.
Ve her birimizi özel yapan da bu.
Business11 ay ago
Business11 ay ago
Book Summaries10 ay ago
Science1 yıl ago
Technology1 yıl ago